W pracy spędzamy średnio 33% doby – bez względu na to, czy jesteś pracownikiem, czy pracodawcą. Nietrudno się zatem domyślić, że istotną część śmieci, które produkujemy, pozostawiamy zwykle w naszym miejscu pracy. W trosce o środowisko oraz kondycję miejsca naszego zatrudnienia, warto w takim razie zarówno obniżyć ilość generowanych przez nas odpadów oraz spróbować jak największą ich ilość zabierać ze sobą. Jak to zrobić i dlaczego to takie istotne? Na te pytania spróbujemy sobie wzajemnie odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Zacznijmy od skali globalnej – bo mamy na nią wpływ mimo iż nie zawsze jesteśmy tego faktu świadomi. Naszymi działaniami wpływamy na równowagę w przyrodzie – od poziomu emisji dwutlenku węgla, po zużycie wody. Ma na to wpływ nie tylko nasz styl życia, ale też, a może nawet przede wszystkim to, jak efektywnie gospodarujemy wytwarzane przez nas odpady. Nie jest przecież żadną tajemnicą fakt, że niesubordynacja w przygotowywaniu i segregacji śmieci wpływa negatywnie na bio-parametry naszego środowiska w skali mikro i makro. Nawet taki pozorny drobiazg, jak wyrzucenie plastikowej butelki typu PET czy folii niezgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami, powielany przez pracowników tej samej firmy, w skali rocznej może „wyhodować” znaczących rozmiarów górkę śmieci, która prędzej czy później skończyć może nawet w oceanie.
Weźmy pod uwagę, że w naszym kraju z roku na rok przybywa biurowców i kampusów biurowych, w których pracują tysiące osób, a które często zapominają lub zwyczajnie nie dbają o to, co, ile i jak trafia do biurowych pojemników. To oczywiście nie tylko wina pracownika – nadal bardzo często pracodawcy zapominają o tym, aby stwarzać swym pracownikom dogodne warunki do łatwej i efektywnej ekogospodarki.
Dlatego tak duże znaczenie ma zmiana mentalności nie tylko w gospodarstwie domowym (w którym to jako Polacy, z gospodarką odpadami radzimy sobie coraz lepiej), ale także w pracy, gdzie niestety nie jest już tak różowo. Prawdziwą zmorą firm małych i dużych są jednorazówki – kubeczki plastikowe przy ekspresie do kawy, dystrybutorze wody, a także plastikowe opakowania po popularnych „gorących kubkach”, makaronach i innych daniach ekspresowych. Odpowiedzią na ten problem może być coraz popularniejszy trend „zero waste”.
Uczmy się od najlepszych – dobrym przykładem solidnego ekosystemu efektywnego gospodarowania odpadami jest grupa Intrum, krajowy lider branży zarządzania wierzytelnościami, który od przeszło dwóch lat skutecznie ogranicza emisję gazów cieplarnianych, a tym samym zanieczyszczenie atmosfery poprzez skoordynowane i szeroko zakreślone działania na wielu płaszczyznach – choćby przez redukcję swej floty samochodów służbowych i usprawnioną logistykę oraz planowanie podróży służbowych. Ważnym krokiem było też regularne zwiększanie świadomości na temat ekologii wśród pracowników – jest to obecnie łatwiejsze, niż mogłoby się inicjalnie wydawać, ponieważ często wystarczy pomóc pracownikom przenieść pewne nawyki z domu do przestrzeni biurowej.
Segregacja śmieci to bez wątpienia jeden z podstawowych i pierwszych kroków na drodze do dobrego i zrównoważonego rozwoju firmy w zakresie ekologii. Co ciekawe, wprowadzenie do codziennego biurowego życia rozwiązań proekologicznych nie jest zadaniem trudnym, a przy tym mają zbawienny wpływ nie tylko na środowisko, ale i na wizerunek naszego przedsiębiorstwa, jak również, nierzadko, jego finanse. Wprowadzenie prostych, zrozumiałych wytycznych dla pracowników, oraz utworzenie mini-stref, w których będą oni mieli możliwość segregacji odpadów zamiast umieszczania ich w pojemnikach na śmieci zmieszane to pierwszy krok w dobrym kierunku.
Choć brzmi to nierealnie, wprowadzenie do firmy zasad „zero waste” także jest projektem możliwym do zrealizowania. Jeśli potrzebujemy dodatkowej argumentacji takich działań, wyobraźmy sobie, że każdy kiedykolwiek wyprodukowany przez naszą cywilizację kawałek plastiku, nadal istnieje. Nie myślimy o tym na co dzień, dlatego tak ważna jest tego świadomość, a tym samym dbałość o redukcję obecności tego tworzywa w naszym otoczeniu. Możemy tego dokonać na kilka prostych sposobów. Jednym z nich jest zastąpienie wody butelkowanej dystrybutorami wody filtrowanej oraz przydzielenie pracownikom kubków lub filiżanek z tworzyw biodegradowalnych. Zadziała tu zarówno wprowadzenie papierowych jednorazówek, jak i „przydział” ceramicznych/metalowych kubków każdemu pracownikowi, na przykład jako element firmowej „wyprawki”. W skali firmy (nawet, jeśli mowa tu o mikroprzedsiębiorstwach), taka zmiana zaowocuje ogromną redukcją zużycia plastiku, a koszt takiej operacji nie musi być poważnym obciążeniem finansów przedsiębiorstwa, a wręcz wiązać się może z długofalową oszczędnością.
Jeśli zaś chodzi o odpady typu BIO, tutaj również mamy kilka ciekawych rozwiązań, które możemy podjąć i wdrożyć. Na rynku od kilku lat dostępne są gotowe rozwiązania – są nimi chociażby kompostowniki biurowe (zarówno te niewielkie, zasilane elektrycznie, jak i większe, które mogą stać się idealnym uzupełnieniem dla firmowych ogródków balkonowych czy zielonych dachów). Warto także zachęcać pracowników do zabierania bio-odpadów ze sobą do domu, jeśli posiadają własne rozwiązania przetwarzania takich odpadów.
Eko-rozważna firma to także redukcja produkcji makulatury. Według statystyk, na jednego Polaka przypada ponad 100 kilogramów odpadów papierowych, z kolei recykling jednej tony papieru pozwala oszczędzić ponad 2500 litrów oleju, ponad 26 500 litrów wody oraz uratować 17 drzew. Dlatego tak ważnym elementem ekologicznej gospodarki w firmie jest oszczędność tego surowca. Dobrym startem jest wdrożenie e-faktur i stopniowe wypieranie dokumentów papierowych, zastępując je wewnętrznym obiegiem dokumentacji w formie elektronicznej. Jeśli już musimy drukować, starajmy się rozważnie zaopatrywać w materiały eksploatacyjne – tj. ekologiczne tusze na bazie soi, jak również papier produkowany z recyklingu. Koszt takiej zmiany nie będzie ogromny, a w znaczący sposób pozwoli zredukować ilość generowanych przez nas odpadów papierowych.
Kolejnym istotnym aspektem w naszych rozważaniach jest elektryczność. Jeśli zdecydujemy się na wymianę dysków twardych na nośniki SSD w naszych komputerach, możemy wyłączać je przy każdorazowym opuszczaniu naszego stanowiska pracy, nie tracąc przy tym czasu na ich ponowne uruchamianie, gdyż „podniesienie” systemu z dysku SSD zwykle nie przekracza kilkunastu sekund, w przeciwieństwie do podobnej procedury z wykorzystaniem tradycyjnych dysków talerzowych. Warto także rozważyć wymianę oświetlenia w miejscu pracy – energooszczędne lampy typu LED oraz, tam gdzie to możliwe, źródła światła włączane czujnikami ruchu (np. w toaletach czy magazynach, jak również na mniej uczęszczanych korytarzach) przyczyni się do wzrostu oszczędności energii, generowanej przez naszą firmę.
Światełko w tunelu wskazuje nam też instytut CEBOS i jego świeże wyniki badań na temat świadomości ekologicznej Polaków. Okazuje się, że niepokój naszych rodaków o stan środowiska naturalnego znacząco wzrósł na przestrzeni ostatnich lat. Problemem jest nadal niewystarczająca wiedza i świadomość na temat efektywnych sposobów oszczędzania energii oraz wpływu naszych działań na zmiany klimatyczne. Firmy mają szansę odegrać kluczową rolę w pogłębianiu tej wiedzy i wspieraniu inicjatyw proekologicznych. Edukacja pracowników oraz stworzenie im poczucia solidarności w działaniach na rzecz środowiska naturalnego (choćby przez cykliczne pikniki czy imprezy plenerowe, w ramach których możemy przeprowadzić np. akcję sprzątania pobliskich lasów czy parków) może wywrzeć bardzo realny wpływ na to, jak nasze środowisko będzie wyglądać za kilka, czy kilkanaście lat, oraz w jakiej rzeczywistości przyjdzie żyć kolejnym pokoleniom – jest to szansa, której nie należy zmarnować.