Przed kilkoma dniami Senacka Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu obradowała nad wdrożeniem noweli ustawy o odpadach, w wariancie uwzględniającym poprawkę przygotowaną przez Biuro Legislacyjne. Po wtorkowych rozmowach, w piątek „ustawa o zmianie ustawy” została przegłosowana. Czego tyczą się zmiany i jaki będzie ich długofalowy wpływ na sektor produkcji, rynek obrotu odpadami oraz środowisko naturalne? Czas pokaże, a to, co wiemy na ten moment – zamieszczamy poniżej.
W skrócie:
- 26 października 2021 Senacka Komisja Nadzwyczajna ds. Klimatu pozytywnie zaopiniowała nowelę ustawy o odpadach wraz ze poprawkami zaproponowanymi przez Biuro Legislacyjne.
- Ustawa pozwoli efektywnie wdrożyć zakres postanowień unijnych dyrektyw o odpadach: redukującej ilość odpadów w skali ogólnej oraz w przeliczeniu na mieszkańca, ograniczenie składowania odpadów na wysypiskach, zwiększenie poziomu recyklingu odpadów komunalnych do 65% do 2035 roku oraz zwiększenie jakości samego przetwarzania w krajach członkowskich.
- Zmiany w nowelizacji obejmują m.in. zmianę definicji bioodpadów, odpadów niebezpiecznych, budowlanych/rozbiórkowych, żywności.
- W życie wejdą też przepisy o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta – zmiany obejmą m.in. koszty gospodarowania odpadami, leżące po stronie podmiotów wprowadzających je do obrotu.
- Zwiększone zostaną poziomy recyklingu opakowań z planem realizacji do roku 2030.
- Redukcja skali składowania odpadów komunalnych – od 2035 roku będzie można ich przetrzymywać nie więcej niż 10%, z miękkim wejściem w przepis: w latach 2025-2029 maks. 30%, w latach2030-2030 – 20%.
- Poprawka Biura Legislacyjnego obejmuje wykreślenie z wyliczeń maksymalnego limitu wydatków – był on skutkiem wejścia w życie niektórych punktów ustawy, odnoszących się do 2021, choć przepisy mają wejść w życie w roku 2022.
- Większość przepisów wchodzi w życie od 1 stycznia 2022.
Z końcem listopada zmiany uzyskały pozytywną opinię Senackiej Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, po czym ustawa została przegłosowana. Głównym efektem przegłosowanych zmian jest możliwość wejścia w życie czterech unijnych dyrektyw, dotyczących gospodarowania odpadami.
Nowelizacja wdraża sporo regulacji, o których wspominaliśmy na łamach naszego bloga przed kilkoma miesiącami. Polskę obejmą europejskie poziomy ponownego przetwarzania odpadów komunalnych – do roku 2035 mają one wynosić 65%.
Zmianom ulegną także definicje niektórych frakcji i klas odpadów – mowa tu m.in. o bioodpadach, odpadów niebezpiecznych oraz innych, niż niebezpieczne, odpadów budowlanych (w tym rozbiórkowych) oraz odpadów żywności. Doprecyzowaniu uległy także definicje zagadnień wynikających z Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta oraz wypełniania wyrobisk.
Ustawa wprowadzi też definitywny zakaz składowania odpadów ze zbiórek selektywnych, prowadzonych w celu ich dalszego recyklingu. Wyjątkiem będą tutaj odpady będące efektem procesów dalszego przetwarzania tychże odpadów, jeśli taka procedura okaże się tzw. mniejszym złem dla środowiska.
Znaczącej redukcji ulegnie także ilość odpadów komunalnych, jakie można będzie przetrzymywać na składowiskach. Od 2035 roku ilość ich nie będzie mogła przekroczyć 10%. Wdrożenie tej regulacji odbędzie się stopniowo: limit na lata 2025-29 określono na 30%, a lata 2030-34 pozwolą na zakres nie większy, niż 20%.
Jedną z istotnych zmian zakresu ROP będą nowe, wyższe poziomy recyklingu odpadów z opakowań – zmiany wprowadzić będzie trzeba do roku 2030, w odniesieniu do wprowadzonych do obrotu opakowań. Wiązać się to będzie z kosztami gospodarowania odpadami, jakie ponoszą podmioty wprowadzające produkty do obrotu.
Zmian jest sporo, wiele z nich może znacząco wpłynąć na niemal każdą gałąź przemysłu związanego z gospodarką odpadami, w sposób pośredni lub bezpośredni. O tym, kto zyska, kto poniesie straty oraz jak owe regulacje wpłyną na środowisko naturalne, przyjdzie nam przekonać się po pierwszym kwartale 2022 roku. Wiele zależeć będzie od tego, jak skrupulatnie przepisy te będą egzekwowane oraz jak dotkliwe będą konsekwencje kreatywnego ich omijania.